انواع میکروارگانیسم‌ها در تصفیه فاضلاب و اهمیت آنها
در تصفیه فاضلاب‌ها مواد آلی و میکروارگانیسم‌ها نقش اصلی و حیاتی را ایفا می‌کنند. میکروارگانیسم‌ها به دلیل فعالیت‌های زیستی که دارند، باعث تجزیه مواد معدنی و آلی می‌گردند و انواع پکیج تصفیه فاضلاب هر چقدر هم به روز و پیچیده باشند، بدون میکروارگانیسم‌ها عملا کارایی لازم را ندارند. در نهایت میکروارگانیسم‌ها هستند که موجب بهبود وضعیت محیط زیست خواهند شد. به همین خاطر در این مقاله تلاش کردیم تا میکروارگانیسم ها در تصفیه فاضلاب صنعتی را به شما معرفی کنیم.
منظور از میکروارگانیسم ها در فاضلاب صنعتی چیست؟
منظور از میکروارگانیسم‌ها یک سری موجودات تک سلولی و کوچک بوده که در فرایند تصفیه بیولوژیکی فاضلاب صنعتی به کار برده می‌شوند. این میکروارگانیسم‌ها در انواع بی‌هوازی و هوازی دسته‌بندی می‌گردند. این موجودات به صورت تخریبی عمل کرده و مواد آلی و آلوده فاضلاب را از بین می‌برند. میکروارگانیسم‌ها موجب بهبود کیفیت آب شده و اثرات منفی زیست محیطی را در آن کاهش می‌دهند.
میکروارگانیسم‌ها چه نقشی در تصفیه فاضلاب دارند؟
مواد آلی، جزء رایج‌ترین آلاینده‌های موجود در پساب‌های صنعتی هستند که ورود آنها به طبیعت موجب خسارت عمده برای سلامتی انسان و جانوران می‌شود. به همین خاطر باید به دنبال فرایندهایی برای حذف آنها بود. استفاده از میکروارگانیسم ها در تصفیه فاضلاب ، بهترین روش برای حذف این مواد آلی است. چرا که آنها از مواد آلی تغذیه کرده و در نهایت رشد و نمو پیدا می‌کنند.
برخی از میکروارگانیسم‌ها قادر به حذف ترکیبات معدنی مضر معادل نیتروژن و فسفر از فاضلاب هستند. همچنین آنها توانایی جذب و رسوب فلزات سنگین را دارند و باعث حذف این ترکیبات از فاضلاب می‌شوند. میکروارگانیسم‌ها آلودگی‌های بیماری زای موجود در فاضلاب را کاهش می‌دهند و باعث افزایش سلامت پساب تصفیه شده می‌شوند.
انواع میکروارگانیسم ها در تصفیه فاضلاب
اصولاً میکروارگانیسم‌هایی که برای از بین بردن مواد آلی به کار برده می‌شوند، دارای ساختاری متفاوت بوده و در گروه‌های مختلفی تقسیم بندی می‌گردند. در ادامه به بررسی انواع میکروارگانیسم‌ها می‌پردازیم.
باکتری‌های بی‌هوازی، هوازی و اختیاری
باکتری‌های هوازی برای تجزیه آلاینده‌های فاضلاب، اصولاً از اکسیژن استفاده می‌کنند. برای اینکه از کارایی باکتری‌ها اطمینان حاصل شود، اصولاً اکسیژن را به فاضلاب تزریق می‌کنند. این تزریق موجب شده تا باکتری‌ها بتوانند تجزیه مواد آلاینده را به خوبی انجام داده و رشد و تولید مثل داشته باشند.
نوعی دیگر از میکروارگانیسم‌ها، باکتری‌های بی‌هوازی هستند که به تجزیه آلاینده‌های آلی در پساب‌ها پرداخته و در آخر گاز متان را تولید می‌کنند. نکته جالب توجه آنکه اصولاً از گاز متان به عنوان یک منبع انرژی استفاده می‌شود. باکتری‌های بی‌هوازی نیازی به اکسیژن برای انجام وظیفه‌شان ندارند.
باکتری‌های اختیاری همانطور که از نامشان مشخص است، نوعی باکتری در تصفیه فاضلاب هستند که مطابق با شرایط محیطی به شرایط هوازی یا بی‌هوازی تبدیل می‌شوند، اما اصولاً آنها ترجیح می‌دهند در شرایط هوازی فعالیت کنند.
قارچ‌ها
یکی دیگر از میکروارگانیسم های مهم در تصفیه فاضلاب صنعتی، قارچ‌ها هستند. اصولاً آنها در گروه ارگانیسم‌های هوازی قرار می‌گیرند. قارچ‌ها برای اینکه بتوانند رشد و تکثیر عالی داشته باشند، اصولاً به مواد آلی احتیاج پیدا می‌کنند. اصولاً قارچ‌ها برای اینکه بتوانند عملکرد مطلوبی داشته باشند، باید به صورت توده قالب میکروبی نباشند. چون این توده‌ها به مرور موجب بستن مسیر صافی‌ها و تجهیزات تصفیه خانه می‌شوند.
جلبک‌ها از انواع میکروارگانیسم ها در تصفیه فاضلاب
جلبک‌ها به گروهی از موجودات فتوسنتزی معروف هستند که اصولاً همه جا قابل رویت بوده و نقش جلبک ها در تصفیه فاضلاب بسیار پر رنگ است. جلبک‌ها کاربرد فراوانی در تصفیه فاضلاب‌ها دارند که مهمترین آنها از بین بردن فلزات سنگین آفت کش‌ها و مواد سمی می‌باشد.
میکروارگانیسم هتروتروپیک
هتروتروپیک به گونه‌ای از میکروارگانیسم‌ها گفته می‌شود که در سه گروه هوازی، بی‌هوازی و دوگانه زی تقسیم می‌گردد. یکی از مهمترین ویژگی این نوع میکروارگانیسم‌ها، تغذیه از مواد آلی است. به همین خاطر از آنها در تصویر بیولوژیکی استفاده می‌شود. هتروتروپیک‌های هوازی به اکسیژن لازم برای رشد و تکثیر نیاز داشته و از دیفیوزر یا هواده‌های عمقی استفاده می‌کنند.
روتیفرها از دیگر میکروارگانیسم ها در تصفیه فاضلاب
اگر بخواهیم از یکی دیگر از میکروارگانیسم‌های مهم برای تصفیه فاضلاب نام ببریم، می‌توانیم به روتیفرها اشاره کنیم. آنها از میکروارگانیسم‌های چند سلولی بوده که اصولاً در دسته هوازی‌ها قرار گرفته و در فرایند لجن فعال مورد کاربرد قرار می‌گیرند. روتیفرها اصولاً در مراحل پایانی تصفیه با لجن فعال استفاده می‌شوند.
میکروارگانیسم پروتوزوآ
میکروارگانیسم پروتووزا یک نوع میکروارگانیسم تک سلولی است که اندازه کمتر از ۱۰۰ میکرومتر دارد. اصولاً از آن در تصفیه بیولوژیکی لجن استفاده می‌گردد. بعضی از پروتووزا همانند آمیب‌ها به بیماری‌های گوارشی منجر می‌شوند و اصولاً در تصفیه فاضلاب‌ها به کار برده نمی‌شوند.
باکتری رشته‌ای
همانطور که از نام این نوع میکروارگانیسم‌ها بر می‌آید، به صورت لجن فعال به وجود می‌آیند. تعداد باکتری‌های رشته‌ای به شرایط مواد مغذی در سیستم‌های فاضلاب بستگی خواهند داشت.
لجن فعال
تصفیه فاضلاب به روش لجن فعال یکی از مهمترین و معروف‌ترین روش‌های تصفیه فاضلاب است. به لخته‌های هوازی در حالت سالم اصولاً لجن فعال می‌گویند، اما اصولاً لخته‌های هوازی از نظر نرخ متابولیک ۱۰ برابر لجن بی‌هوازی هستند. برای افزایش آنها اصولاً لجن فعال را در معرض اکسیژن‌های فراوان قرار می‌دهند.
مزایای میکروارگانیسم ها در تصفیه فاضلاب
میکروارگانیسم‌های موجود در سیستم‌های تصفیه، دارای مزایای متعددی هستند که عبارتند از:
- تجزیه و حذف ترکیبات آلی: میکروارگانیسم‌ها قادر به تجزیه و متابولیزه کردن ترکیبات آلی موجود در فاضلاب هستند که منجر به کاهش بار آلی فاضلاب می‌شوند.
- حذف ترکیبات معدنی مضر: برخی میکروارگانیسم‌ها مانند باکتری‌های نیتریفیکاسیون و دنیتریفیکاسیون قادر به حذف ترکیبات نیتروژن و فسفر از فاضلاب هستند.
- حذف فلزات سنگین: میکروارگانیسم‌هایی همچون قارچ‌ها، توانایی جذب و رسوب فلزات سنگین را دارند و باعث حذف این ترکیبات از فاضلاب می‌شوند.
- کاهش بیماری‌زایی: میکروارگانیسم‌های غیربیماری‌زا موجود در فاضلاب باعث کاهش میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا و افزایش سلامت پساب تصفیه‌شده را در پی دارند.
- تولید لجن زنده: در طول فرآیند تصفیه، میکروارگانیسم‌ها لجن زنده‌ای را تولید می‌کنند که پایه اصلی بخش لجن را تشکیل می‌دهد و می‌تواند برای کودسازی مورد استفاده قرار گیرد.
- افزایش کارایی تصفیه: مدیریت و کنترل صحیح میکروارگانیسم‌ها در سیستم‌های تصفیه فاضلاب باعث افزایش کارایی تصفیه و بهبود کیفیت پساب خروجی می‌شود.
در مجموع، میکروارگانیسم‌ها نقش مهمی در بهبود کیفیت پساب تصفیه‌شده و دستیابی به استانداردهای زیست‌محیطی ایفا می‌کنند.
نحوه تصفیه فاضلاب به وسیله میکرو ارگانیسم‌ها
در فرایند تصفیه پساب‌های صنعتی به وسیله میکروارگانیسم‌ها، اصولا مراحل مختلفی طی می‌شود. این مراحل شامل موارد زیر است:
تصفیه اولیه، اولین مرحله بوده که شامل حذف مواد جامد معلق، روغن و غیره می‌باشد. مرحله دوم به نام مرحله پیش تصفیه معروف است. در این مرحله میکروارگانیسم‌ها در شرایط هوازی یا بی‌هوازی برای حذف رنگ، روغن و فنل به کار برده می‌شوند. تصفیه نهایی به عنوان مرحله پیشرفته نظیر اسمز معکوس و سیستم‌های تبادل یونی برای حذف به کار برده می‌شود. وظیفه اصلی میکروارگانیسم‌ها در پیش تصفیه، حذف آلاینده‌ها بوده تا فاضلاب برای ورود به مرحله بعدی آماده شود.
جمع‌بندی نهایی
امروزه در بسیاری از تصفیه خانه‌های فاضلاب از میکروارگانیسم‌ها و باکتری‌ها برای بهبود فرایند تصفیه فاضلاب به کار برده می‌شود. انتخاب درست این میکروارگانیسم‌ها بسیار اهمیت دارد. چرا که انتخاب آنها به شرایط جغرافیایی هر منطقه وابسته خواهد بود. لازم به ذکر است که گروه صنعتی سپاهان پالایش با بهره‌گیری از مجموعه‌ای از تکنسین‌های ماهر، بهترین پکیج‌های تصفیه فاضلاب را طراحی و تولید می‌کند. برای اطلاع از ویژگی‌های انواع پکیج‌های تصفیه فاضلاب و تجهیزات لازم آن و همچنین دریافت مشاوره در این زمینه از کارشناسان سپاهان پالایش کمک بخواهید.
دیدگاهتان را بنویسید