مشکلات ناشی از جلبک‌ها در تصفیه خانه‌ها و منابع آب

جلبک‌هایی که در منابع آبی وجود دارند، به یکی از مهم‌ترین مشکلات و نگرانی‌ها برای تصفیه خانه‌ها تبدیل شده‌اند. زیرا این جلبک‌ها به مرور به محصولات کشاورزی و انسان‌ها صدمه وارد خواهند کرد. جلبک‌ها یکی از ساده‌ترین موجودات دارای کلروفیل هستند که از تنوع بسیار زیادی برخوردار می‌باشند و از میکرو جلبک‌های تک سلولی تا ماکرو جلبک‌ها را شامل می‌شوند. این جلبک‌ها مشکلات فراوانی نظیر تغییر طعم، بو و مزه در آب به وجود می‌آورند. در این محتوا قصد داریم به بررسی مشکلات جلبک ها در منابع آب و تاسیسات تصفیه فاضلاب بپردازیم، تا آخر مطلب ما را همراهی کنید.

دلایل اصلی رشد جلبک‌ها در منابع آبی و تصفیه خانه‌ها

همانطور که پیشتر هم اشاره نمودیم، یکی از مشکلات اصلی اغلب منابع آبی و تصفیه خانه‌ها رشد جلبک‌ها است. این رشد و پرورش از علل مختلفی نشأت می‌گیرد که افزایش دما و حرارت را از مهم‌ترین و اصلی‌ترین دلایل و علل برای آن به حساب می‌آورند. دلیل دیگر، کاهش وجود ماهی‌های پلانکتون خوار است، زیرا ماهی‌های پلانکتون خواری از قبیل ماهی‌های کپور این جلبک‌ها را خورده و در واقع از آن‌ها تغذیه می‌کنند. همین امر موجب می‌گردد که با افزایش جلبک‌ها روبرو شویم. تغییرات اقلیمی و سکون آب از دیگر دلایل رشد و ایجاد مشکلات جلبک ها در منابع آب و تصفیه است. راکد بودن آب هم موجب رشد و شکوفایی جلبک‌ها خواهد شد. پس با تمام این اوصاف علل و دلایل رشد جلبک‌ها متعدد می‌باشد.

انواع متعدد جلبک‌ها در تصفیه خانه‌ها

به طور کلی در تصفیه خانه‌ها دو نوع جلبک سبز و آبی رشد پیدا می‌کنند و هر کدام از آنها دارای ویژگی‌های ظاهری مخصوص به خود هستند که در ادامه بررسی این ویژگی‌ها می‌پردازیم.

• جلبک سبز:همانطور که از نام این جلبک بر می‌آید، ظاهری سبز رنگ به تصفیه خانه می‌دهد. وجود آنها مفید و نشان دهنده عملکرد مناسب لاگون‌های تصفیه است.
• جلبک آبی:یک نوع جلبک دیگر که به دلیل پایین بودن نرخ ph  به مواد مغذی تشکیل می‌گردد را جلبک آبی می‌گویند. گونه‌های جانوری که در آب وجود دارند، از جلبک‌های سبز تغذیه می‌کنند. به همین دلیل جلبک‌های آبی زنده می‎مانند و به خوبی رشد پیدا می‎کنند. ظهور این نوع جلبک در لاگون‌ها، نشان از ایجاد مشکلی در لاگون می‌باشد.

اصلی‌ترین مشکلات جلبک ها در منابع آب و تصفیه خانه‌ها

وجود جلبک‌ها در تصفیه خانه‌ها به یکی از بزرگترین مشکلات این سازه‌ها تبدیل شده است؛ به طوری که سایر مراحل تصفیه با حضور این گیاهان در آب با چالش مواجه خواهند شد. مهم‌ترین این مشکلات به شرح زیر هستند.

تهدید سلامت و زیست آبزیان

با رشد و تکثیر جلبک‌ها لایه‌های رویی و میانی آب کاملاً پوشیده می‌گردد. همین امر موجب عدم نفوذ نور خورشید به آب خواهد شد و قطعاً نور مورد نیاز به آبزیان تامین نمی‌گردد. علاوه بر نور خورشید، اکسیژن هم به لایه‌های پایینی آب منتقل نمی‌شود و شرایط زیست ماهی را قطعاً با مشکل مواجه خواهد کرد.

به خطر انداختن سلامت انسان‌ها از مهمترین مشکلات جلبک ها در منابع آب

بعضی از باکتری‌های تکثیر شده در آب‌های حاوی جلبک به شدت برای سلامتی انسان خطرناک است. این باکتری‌ها اگر با تصفیه شیمیایی و بیولوژیکی از بین نروند، قطعاً بیماری‌های گوارشی را به وجود خواهند آورد. بعضی از جلبک‌ها با رشد و تکثیر به شدت طعم، بو و رنگ آب را تغییر خواهند داد.

آسیب به تجهیزات تصفیه خانه‌ها

از دیگر تاثیرات نامطلوب رشد جلبک‌ها آسیب به تجهیزات تصفیه خانه‌ها است. رشد و تکثیر زیاد جلبک‌ها مسیر فیلترهای شنی و تجهیزات مورد استفاده برای تصفیه آب‌ها را مسدود می‌کند و به مرور کارایی و عملکرد آنها را ضعیف‌تر خواهد کرد. با رشد جلبک‌ها آنها بر روی فیلترهای تصفیه انباشته شده و اجازه شستشوی صحیح به ممبران را نمی‌دهد و طول عمر آن ها کاهش پیدا خواهد کرد. از همه مهم‌تر جلبک‌ها یک خاصیت خورندگی در آب ایجاد می‌کنند که موجب آسیب به تجهیزات می‌شوند. یعنی هم دیواره‌های حوضچه و هم تاسیسات را خراب خواهند کرد.

ایجاد بوی بد و نامطبوع از دیگر مشکلات جلبک ها در منابع آب

به دلیل پایین بودنDo   و تخریب جلبک‌ها کم کم بوی نامطبوعی ایجاد می‌گردد. این بو و طمع نامطبوع به خاطر آزادسازی ترکیب‌های خاص توسط جلبک‌های در حال تجزیه نظیر ژئوسمین و متیل ایزوبورنئول است.

ایجاد و تولید لجن

جلبک‌ها بعد از مرگ، کم کم به سمت پایین هدایت می‌شوند و در کف لاگون‌ها به صورت لجن باقی می‌مانند که این لجن‌ها خود روند تصفیه را دچار مشکل خواهند کرد.

روش‌های متعدد حذف جلبک از منابع آب

به دلیل تاثیرات منفی و مشکلات جلبک ها در منابع آب و تصفیه خانه‌ها، لازم است که به شیوه‌های مختلفی آنها را از میان برداشت و کاهش داد. از جمله روش‌های رایج برای حذف آنها موارد زیر است.

حذف جلبک‌ها به روش فیزیکی

یکی از راه‌های ساده و ارزان جهت حذف جلبک به کارگیری روش فیزیکی است. در این روش از صافی‌های مختلفی استفاده می‌شود تا بتوان جلبک‌های سبز و آبی را جمع آوری نمود. با این روش می‌توان جلبک‌های بزرگ و خزه‌ها را جمع آوری کرد و از آسیب به تجهیزات تصفیه خانه‌ها تا حد زیادی جلوگیری به عمل آورد.

حذف جلبک‌ها به روش شیمیایی

بعضی از مشکلات و اثرات جانبی جلبک‌ها فقط با مواد شیمیایی قابل حذف است. به عنوان نمونهGeosmin  فقط با مواد شیمیایی و مواد منعقد کننده و لخته سازها از بین خواهند رفت. برای حذف این گروه از مواد شیمیایی از سولفات مس به خوبی استفاده می‌شود. علاوه بر سولفات مس، مواد منعقد کننده و لخته سازها تاثیر بسیار مطلوبی بر جمع آوری جلبک‌ها دارند. استفاده از تجهیزات مختلف هوادهی از قبیل دیوفیوزرها و تامین اکسیژن مورد نیاز در آب از رشد بیش از حد جلبک‌ها جلوگیری به عمل می‌آورد.

حذف به روش بیولوژیکی برای پیشگیری از مشکلات جلبک ها در منابع آب

در این روش بر خلاف روش‌های فیزیکی و شیمیایی از روش طبیعی استفاده می‌گردد. یعنی برای کاهش جلبک‌ها از ماهی‌ها کمک گرفته می‌شود. به دلیل اینکه عدم حضور اکسیژن و هوا موجب رشد و تکثیر جلبک‌ها می‌گردد، با هوادهی می توان بر این مشکل به خوبی غلبه نمود. با استفاده از سیستم‌های هوادهی اعم از ثابت و شناور می‌توان به خوبی روند هوادهی را پیش برد.