آشنایی با فرایند cip در شستشو فیلتر ممبران
ممبران‌ها را می‌توان قلب تپنده یک سیستم RO در نظر گرفت. با توجه به قیمت بسیار بالای هرکدام از این ممبران‌ها، حفظ و نگهداری آنها یک امر ضروری است. نگهداری آنها برای بهره برداری انواع آب شیرین کن اسمز معکوس حتما باید مورد توجه قرار گیرد. نحوه درستِ شستشوی ممبران RO، یکی از عوامل کلیدی و تعیین کننده درطول عمر و دوام آن است. فیلترهای ممبران در طول فرآیند تصفیه رفته رفته دچار گرفتگی می‌شوند. این گرفتگی عوارض و پیامدهایی به دنبال دارد که اگر برطرف نشود، موجب آسیب جدی به بافت ممبران شده و چاره‌ای جز تعویض ممبران باقی نمیماند. در این محتوا از سپاهان پالایش قصد داریم با فرایند CIP ممبران برای شستشوی فیلتر بیشتر آشنا شویم.
CIP ممبران چیست؟
عملیات CIPبرگرفته از سه کلمه cleaning in place است و معنای شستشو در محل را می‌دهد. این فرایند، یک روش تمیز کردن سطوح داخلی لوله‌ها، مجراها، تجهیزات فرآوری، فیلترها و اتصالات مرتبط در کارخانجات بدون نیاز به جداسازی بخش‌هایی از دستگاه است. به طور معمول فرایندهای cip انواع مختلفی دارند، که درصد باز و اسید cip آنها با هم متفاوت است.
مراحل شستشوی فیلترهای ممبران
دنبال کردن مراحل شش گانه برای شستشوی فیلترها در CIP ممبران یک امر ضروری به شمار مي‌رود. در ادامه مراحل شش گانه را شرح می‌دهیم.
انتخاب محلول شستشوی مناسب
انواع مختلفی از مواد شستشوی شیمیایی ممبران، برای نگهداری غشاهای اسمز معکوس در بازار موجود است. انتخاب نوع موادی که برای شستشوی شیمیایی فیلتر اسمز معکوس مورد استفاده قرار می‌گیرد، بر اساس نوع و شدت فولینگ و گرفتگی که روی سطح غشایی صورت گرفته، انجام می‌شود. شوینده‌های ممبران شامل انواع اسیدی و قلیایی هستند که کاربرد هرکدام به نوع فولینگ و رسوبات تشکیل شده بر روی فیلتر بستگی دارد.
محلول شوینده ممبران اسیدی برای CIP ممبران
این محلول دارای مقدارph پایین است که برای حذف نمک‌های معدنی، ترکیبات فلزی، اکسید فلزات و فولینگ‌های کلوئیدی معدنی از ممبرانهای دستگاه اسمز معکوس و سیستم‌های نانوفیلتراسیون به کار می‌رود. در واقع با این کار، اسید شویی ممبران صورت می‌گیرد.
محلول شوینده ممبران قلیایی
این محلول، ترکیب منحصر به فردی از مواد سورفکتانت فعال سطحی در یک محلول کاستیک است. این شوینده، می‌تواند مواد آلی، اجزا بیولوژیکی، روغن و رنگ، لیگنین و گریس را از سطح ممبران پاک کند.
پمپاژ محلول شوینده با جریان کم در CIP ممبران
در این مرحله ابتدا آب درون پرشر وسل های اسمز معکوس را تخلیه می‌کنیم. برای این کار با یک فلوی خیلی ملایم محلول را وارد سیستم می‌کنیم، تا آب درون وسل‌ها به طور کامل تخلیه شده و محلول شستشو جای آن را بگیرد. تا زمانی که کل پساب فاضلاب وارد شود، این کار باید ادامه پیدا کند.
چرخش محلول شستشو
بعد از اینکه محلول شستشو به صورت کامل جایگزین آب در داخل سیستم شد، محلول شستشوی غلیظ شده وارد می‌شود. باید این محلول غلیظ، درون سیستم بچرخد تا واکنش‌ها بین رسوبات و محلول شستشو اتفاق بیافتد .در این پروسه اقدامات لازم برای کنترل دما و ph محلول شستشوی ممبران باید انجام شود.
سیرکولاسیون محلول در سیستم
در این مرحله از CIP ممبران ، محلول شوینده باید در سیستم سیرکوله شود. واکنش‌های لازم بین رسوبات ممبران و محلول شوینده در این مرحله اتفاق می‌افتاد.
غوطه‌ورسازی یا خیس خوردن رسوبات
حالا در این مرحله باید پمپ را خاموش کرده و اجازه دهید تا ممبران‌ها در محلول شستشوی موجود در پرشر وسل‌ها به طور کامل خیس بخورند. مدت زمان این مرحله در شرایط عادی یک ساعت است. اما در صورتی که میزان گرفتگی ممبران‌ها زیاد باشد، مدت زمان این مرحله می‌تواند به ۱۰ تا ۱۵ ساعت نیز برسد.
پمپاژ محلول با جریان بالا
در این مرحله از CIP ممبران ، محلول شستشو با فشار مناسب در سیستم تصفیه آب پمپاژ می‌گردد و موجب جدا شدن رسوبات از سطح لایه‌های ممبران صنعتی می‌شود. پمپاژ محلول در این مرحله برای مدت زمان ۳۰ تا ۶۰ دقیقه باید ادامه پیدا کند، تا رسوبات تشکیل شده از آن جدا شوند.
فلاشینگ از مراحل CIP ممبران
در این مرحله باید از آب مقطر و یا آب تصفیه شده، برای شستشوی کلی سیستم و ممبرانهای صنعتی RO استفاده کرد. استفاده از آب تصفیه شده برای شستشو و تمیز کردن سطح ممبران از مواد شوینده است. توجه کنید که در مرحله فلاشینگ، به هیچ وجه نباید از آب خام استفاده کرد، زیرا آب خام مجدداً املاح را وارد فیلتر کرده و باعث رسوب گذاری بر روی لایه‌های آنها می‌شود.
خنثی سازی
پس از تمام شدن عملیات شستشوی ممبران اسیدی و شستشو با کاستیک، خنثی سازی کامل محلول‌هایی که برای شستشو ساخته شده و استفاده شده بسیار مهم خواهد بود. به طور معمول در انواع روشهای شستشوی ممبران، محلول‌های اسیدی با استفاده از کاستیک و محلول‌های بازی توسط اسید سولفوریک در شرایط کنترل‌شده خنثی می‌شوند. پس از رسیدن ph محلول به ۷، محلول خنثی سازی شده، آماده دفع درون فاضلابی می‌گردد.
عوامل موثر در CIP ممبران
در انجام فرایند cip عوامل بسیار زیادی دخیل هستند. در ادامه مطلب این عوامل را با هم بررسی می‌کنیم.
دمای محلول شستشو دهنده
یکی از مواردی که در انجام عملیات شستشوی ممبران باید در نظر گرفته شود، افزایش دمای مواد یا محلول‌های تمیز کننده است. با افزایش دما در واقع مواد ضدعفونی کننده با شدت و سرعت خیلی بیشتری آلودگی‌ها و میکروارگانیسم‌ها را از بین می‌برند. پس می‌توان گفت با افزایش دمای محلول‌های شستشو دهنده، می‌توان سرعت عملیات را بالا برد.
غلظت مواد تمیز کننده
درصد سود و اسید cip از اهمیت خیلی بالایی برخوردار است. یعنی غلظت مادهای که برای شستشو و تمیز کردن ممبران مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌تواند در کیفیت انجام این فرآیند و نتیجه نهایی تاثیر بالایی داشته باشد. افزایش غلظت، می‌تواند موجب تمیزتر شدن دستگاه گردد، زیرا این امر سرعت و قدرت از بین رفتن آلودگی هوا را افزایش می‌دهد.
مدت زمان تماس محلول‌ها با تجهیزات
افزایش زمان تماس مواد یا محلول‌ها با تجهیزات، موجب افزایش کارایی فرایند تمیز کردن در CIP ممبران می‌شود. به همین ترتیب اسید شویی خیلی بهتر انجام می‌گردد.
فشار پمپ در حین شستشو
همانند درصد سود و اسید، هر چقدر مواد شوینده با فشار بالاتری درون سیستم بچرخد، قطعاً عملکرد خیلی بهتری خواهد داشت و قدرت از بین رفتن آلودگی‌ها افزایش می‌یابد. زیرا فشار بالا، موجب ایجاد نیروی ساینده روی سطح ممبران می‌شود. دقيقا جایی که آلودگی‌ها چسبیده‌اند، می‌توان با فشار پمپ به طور کامل آلودگی‌ها را از بین برد.
زمان شستشوی شیمیایی و CIP ممبران
نشانه‌های زمان مناسب براي انجام عملیات شستشوی ممبران را با توجه به عوامل زیر می‌توان تعیین نمود.
- کاهش دبی جریان آب تولیدی (۱۰_۱۵ درصد)
- افزایش TDSجریان آب تولیدی( ۱۰_۱۵ درصد)
- افزایش افت فشار جریان ورودی و خروجی ممبران‌ها
جمع بندی نهایی
مطمئنا با خواندن این مطلب با فرایند و دستورالعمل‌های CIP ممبران و نحوه شستشوی آنها تا حد زیادی آشنا شده‌اید. از دستگاه‌های آب شیرین کن حاوی فیلتر ممبران برای تصفیه آب و شیرین سازی آب دریاها استفاده می‌شود. شما می‌توانید در صورت نیاز انواع دستگاه آب شیرین کن صنعتی را از شرکت سپاهان پالایش خریداری نمایید.
سپاهان پالایش دارای سابقه‌ای طولانی در طراحی، ساخت، سرویس و تامین قطعات دستگاه تصفیه آب صنعتی در اصفهان و سراسر کشور است. بعلاوه، کارشناسان این شرکت می‌توانند شما را در امر تشخیص فیلترهای ممبران اصلی از تقلبی و خرید قطعات اصلی و با کیفیت یاری دهند. پس فرصت را از دست ندهید و در صورت نیاز با شماره‌های این شرکت تماس بگیرید.
دیدگاهتان را بنویسید