پساب آب شیرین کن ها و روش های استفاده از آن
در این مقاله قصد داریم تا شما را با آب شیرین کنها و استفاده از آنها بیش از پیش آشنا کنیم. ضمنا مطالبی در مورد بهرهبرداری از پساب آب شیرین کن ها نیز توضیح داده خواهد شد که امروزه امری مهم و حیاتی به حساب میآید. بنابراین در صورتی که قصد تهیه آب شیرین کن دارید و میخواهید اطلاعات خود را در این زمینه بالاتر ببرید، ما را تا پایان این مقاله همراهی کنید.
اهمیت استفاده از آب شیرین کن ها
حتما تا به حال در منابع مختلف با درصد انواع آبهای موجود در سیارهی خودمان مواجه شدهاید و میدانید که آبهای قابل آشامیدن رو به اتمام هستند. کمبود آب قابل شرب، زندگی بسیاری از انسانها و جانوران را با خطر مواجه میکند و این مسئلهای است که هرگز نباید از آن به سادگی گذشت. در چنین شرایطی، فناوریهای مدرن میتوانند به کمک ما بیایند که بدون شک یکی از مهمترینشان آب شیرین کنها هستند.
با توجه به زیاد بودن مناطق گرم و خشک بر روی زمین و عدم امکان دسترسی به برخی از آبهای شیرین، آب شیرین کنها انتخاب ایدهآلی برای ادامهی حیات هستند. اگر چه شاید نتوان تمام مشکلات را با این تکنولوژی رفع نمود، اما به هر حال نقش مهمی را ایفا خواهد کرد.
روشهای نمکزدایی آب
درصد قابل توجهی از آبهای زمین شور بوده و همین موضوع تا حد زیادی کار ما را دشوار ساخته است. به همین دلیل، روشهای متنوعی را به منظور نمکزدایی آبهای شور اختراع کردهاند. از میان این روش ها باید به تقطیر چند مرحلهای، تبخیر چند مرحلهای و اسمز معکوس اشاره داشت. برای انجام بسیاری از این روشها، انرژی گرمایی نیز مورد نیاز است که به منظور تامین آنها، عمدتا از سوختهای فسیلی بهره میبرند.
تقریبا در تمام این روشهای شیرین کردن آب، اگرچه آب شیرین و سالمی بهدست میآید که میتوان از آن در بخشهای مختلف زندگی از جمله استفاده در صنایع و کشاورزی تا مصرف بهعنوان آب آشامیدنی استفاده کرد، اما تقریبا همه روشهای تصفیه و یا شیرین کردن آب یک مشکل عمده دارند. این مشکل باقی ماندن مقادیر زیادی نمک و املاح معدنی است که از آب شور حذف شده و پس از شیرین کردن آب بر جای میماند که به پساب آب شیرین کن ها معروف است. بنابراین قبل از هر چیز، بهتر است ببینیم که این پساب چیست و چه فواید و مضراتی برای ما دارد.
پساب آب شیرین کن ها چیست؟
گفتیم که یکی از شیوههای نمکزدایی آب شور، اسمز معکوس است. در این پروسه، ابتدا آب را وارد دستگاه آب شیرین کن میکنند. دستگاه مذکور، این مقدار آب را تحت فشار قرار میدهد و طی فرایندی انواع املاخ و نمک ها و سایر مواد اضافی و مضر آب را حذف می کند و آب خالص تولید میکند. این آب بسته به نوع دستگاهی که مورد استفاده قرار گرفته است میتواند استفادههای فراوانی داشته باشد. در واقع این آب خالص، همان آب شیرین و قابل شرب است و آب شیرین کن هم این کار را به بهترین شکل ممکن انجام میدهد.
حال آن چه در این دستگاه باقی میماند، همان ناخالصی یا پساب آب شیرین کن نام دارد. این پساب در انگلیسی به Concentrate هم معروف است که در مجموع بین 50 تا 70 درصد آب شور وارد شده را شامل میشود. به عنوان مثال در دستگاه آب شیرین کن دریایی به ازای هر لیوان آب تصفیه شده، یک الی سه لیوان پساب ساخته میشود.
برای مشاوره در زمینه کنترل پساب آب شیرین کن ها میتوانید با شرکت سپاهان پالایش تماس بگیرید:
مشکلاتی که پسابها به وجود میآورند
همچنان که اشاره شد حجم پساب پس از هر بار انجام پروسه شیرین سازی آب، بسیار زیاد است و باید فکری به حال آن کرد. بی شک رهاسازی این پسابها در محیط زیست نمیتواند حرکت خوبی باشد؛ چرا که آسیب بیشماری را به دنبال خواهد داشت.
از مواد موجود در این پساب باید به سدیم، کلسیم، لیتیم، منیزیم، سیلیسیم، سولفات و کربنات اشاره کرد که ترکیب آنها مضر خواهد بود. نمک این پساب بین 2 تا 5 برابر آب دریا است. حال این پسابها به شیوههای گوناگونی دفع میشوند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
استفاده از پساب آب شیرین کن ها
از مهمترین شیوههای دفع پسابها می توان، تزریق در چاههای عمیق، استفاده در زمینهای پرورش جلبک یا گیاهان مقاوم به نمک، رهاسازی در دریا، دفع در فاضلاب، ذخیرهسازی در استخرهای تبخیر، استفاده در تولید مواد آسفالت، و یا مواد مورد استفاده در کاهش گرد و غباز هوا و یخبندانهای جادهای را نام برد. اگرچه همه این روشها بهنوعی پساب آب شیرین کن ها را به شکلی بهینه مصرف میکنند اما باعث شور شدن محیط زیست و تاثیر بر اکوسیستم منطقه خواهند شد.
بهترین روش استفاده از پساب کدام است؟
در میان روشهای ذکر شده در بالا، اخیرا استفاده از جلبکهایی که میتوانند در آبهای بسیار شور زندگی کنند و نمک موجود در این پسابها را کاهش دهند، بسیار مور توجه قرار گرفته است. استفاده از روش پرورش جلبک یا گیاهان مقاوم به نمک برای دفع این پساب ها باید به اصولیترین شکل ممکن انجام گیرد. در غیر این صورت، خطرات زیان باری بهدنبال خواهد داشت.
برخی از انواع این جلبکها از جمله گونههای Spirulina ، Chlorella ، Haematococcus و Dunaliella میتوانند بهسرعت و بهخوبی در آبهای بسیار شور رشد کنند. این جلبکها در ازای نمک و سایر املاحی که سبب شوری بالای آب میشود، مقادیر زیادی از مادهای بهنام بیومس تولید میکنند. طی این فرایند، نهتنها مقادیر بالایی از دی اکسید کربن و اثرات گلخانهای موجود در فضا کاهش مییابد، بلکه بیومس حاصل مزایای بسیاری برای حیوانات و انسان دارد.
با این حال، از آنجا که درصد کمی از گیاهان نظیر جلبکها در برابر نمکهای مختلف مقاوم هستند و در واقع مضرات آب شور برای پرورش محصولات کشاورزی زیاد است، این روش نمیتواند بهگستردگی مورد استفاده قرار بگیرد.
سخن پایانی
هر سال نیاز ما به آبهای شیرین بیشتر از قبل میشود. بنابراین باید تمهیدات لازم به منظور حفظ آنها صورت گیرد. علاوه بر این، همواره از دانشمندان تقاضا میشود که از تازهترین برنامهها و اهداف خود به منظور شیرین کردن آبهای شور و غیر قابل استفاده، رونمایی کنند. انجام این کار به شیوهی اسمز معکوس، شاید بی ضررترین راه ممکن باشد، اما باز هم باید خطرات احتمالی آن را در نظر بگیریم.
بعلاوه، استفاده از آب شیرین کن ها در شرایط اضطراری، گاهی بسیار راهگشا است اما، استفاده مداوم از این دستگاهها تاثیرات منفی نیز دارد. برای مثال ریختن پسابهای مضر دستگاههای آب شیرین کن در آب دریا معایبی به همراه دارد و میتواند محیط زیست را بهشدت تحت تاثیر قرار دهد. به خصوص این که این پسابها در 500 متر مربع مربوط به ابتدای دریا تخلیه می شوند. پس باید به دنبال راههایی بود تا اکوسیستم، کمترین تاثیر منفی را دریافت نماید.
یکی از روشهای مدیریت پساب به شیوهی اسمز معکوس، استفاده از تصفیه با استفاده از غشا است. در این روش، پساب را مجددا به چرخهی ورود به دستگاه آب شیرین کن بازمیگردانند و از به وجود آمدن آنها به مقادیر زیاد جلوگیری به عمل میآید. افراد باید با توجه به در نظر گرفتن محیط و همچنین امکاناتی که در اختیار دارند، یکی از شیوههای گفته شده را در راستای استفاده موثر از این پسابها برگزینند.
دیدگاهتان را بنویسید