همه چیز درباره تصفیه فاضلاب کارخانه قند

در این مقاله قصد داریم تا درباره فرایندهای مختلف مورد استفاده در تصفیه فاضلاب کارخانه قند با شما صحبت کنیم.
شکر به عنوان یک ماده کریستالی و رنگ سفید شناخته می‌شود که از نیشکر یا چغندر قند تولید می‌گردد. برای به دست آوردن قند، ابتدا قندها را از چغندر جدا کرده، سپس در کارخانه‌های تصفیه به ساکاروز خالص تبدیل می‌کنند. در این مراحل ممکن است مقدار زیادی قند و شکر به همراه آب وارد فاضلاب گردد. به همین خاطر نیاز به تصفیه پساب کارخانه تولید قند و شکر به خوبی احساس می‌گردد. جهت آشنایی بیشتر با روش‌های مورد استفاده در این تصفیه در ادامه مطلب به بررسی آن پرداخته و موارد مهم و روش‌های اصولی را شرح خواهیم داد.

دلایل استفاده از تصفیه فاضلاب کارخانه قند

ممکن است این سوال در ذهن تمام افراد نقش ببندد که تصفیه این نوع فاضلاب چه اهمیت و یا ضرورتی دارد؟ در جواب باید بگوییم که چغندر، جزء محصولات کشاورزی با ارزش به شمار آمده که مصرف آب فراوانی دارد. به خصوص در روند تبدیل آن به قند، میزان زیادی آب از بین می‌رود. حال با توجه به اینکه کشور ایران از نظر منابع آبی محدودیت دارد، اگر میزان قابل توجه یا زیادی از آن در صنعت تولید قند و شکر به کار رود، ممکن است بحران و یا مشکلات جدی را به همراه آورد.

با توجه به این موارد، در سال‌های اخیر تصفیه فاضلاب کارخانه قند به شدت اهمیت پیدا کرده و افراد، بیشتر به آن توجه می‌کنند. چرا که با استفاده از انواع پکیج تصفیه فاضلاب برای تصفیه آن، می‌توان از آب و یا پساب‌های تولیدی، جهت شستشوی سالن‌ها و تجهیزات استفاده کرد و در نهایت در مصرف آب هم صرفه‌جویی کرد.

روش‌های مختلف تصفیه فاضلاب کارخانه قند

فاضلاب‌های کارخانه قند از مقادیر بسیار زیادی مواد قندی تشکیل شده که در نهایت یک منبع غذایی عالی برای باکتری‌ها به حساب می‌آید. افزایش این پساب‌ها ممکن است شرایط رشد باکتری‌ها را فراهم آورد. پس باید به وسیله روش‌های مختلف به تصفیه آن پرداخت که در ادامه به بررسی این روش‌ها می‌پردازیم.

روش‌های فیزیکی

از تصفیه فیزیکی در فاضلاب اصولاً برای جدا کردن تکه‌های جامد و همچنین گل و لای موجود استفاده می‌گردد. منظور از تکه‌های جامد همان چغندر، برگ‌ها و آشغال‌ها هستند که در صورت عدم حذف، در مراحل بعدی، دچار گرفتگی و یا پایین آوردن راندمان تصفیه خواهد شد. البته در بسیاری از مواقع بهترین روش برای حذف تکه‌های جامد، عملیات ته نشینی می‌باشد. در مرحله تصفیه فیزیکی بسیاری از پارامترها تغییری پیدا نمی‌کنند.

روش بیولوژیکی بی‌هوازی

در روند تولید قند، مواد آلی متعددی به وجود می‌آید که همین مواد وارد فاضلاب خواهند شد. البته جای نگرانی نیست، چراکه به وسیله روش بیولوژیکی بی‌هوازی می‌توان بسیاری از این مواد آلی را از میان برد. تصفیه بیولوژیکی در دو روش هوازی و بی‌هوازی صورت می‌پذیرد که در این مورد از روش بی‌هوازی استفاده می‌شود. از مهمترین روش‌های بی‌هوازی تصفیه فاضلاب کارخانه قند می‌توان به روش‌های UAFB, USBF و  UASB اشاره نمود.

روش شیمیایی در تصفیه فاضلاب کارخانه قند

در تولید قند، تنها مواد اولیه تولید نمی‌گردد، بلکه مواد شیمیایی نظیر: روغن و گریس هم ممکن است وارد فاضلاب گردد که در مراحل قبلی قابل حذف نباشند. برای حذف این مواد شیمیایی از روش‌های تصفیه شیمیایی استفاده می‌شود که در ادامه مهمترین روش‌های تصفیه شیمیایی فاضلاب کارخانه قند را توضیح خواهیم داد.

انتقال مواد منعقد کننده

یکی از بهترین روش‌های حذف مواد شیمیایی نظیر گریس، روغن و دیگر موارد، تزریق و یا انتقال مواد منعقد کننده به پساب می‌باشد. چرا که این ذرات شیمیایی از بار الکتریکی منفی برخوردار هستند و اصولاً همدیگر را دفع خواهند کرد. پس از تزریق و یا انتقال مواد منعقد کننده، ذرات شیمیایی به این مواد وصل می‌شوند و لایه‌هایی نظیر لخته را به وجود می‌آورند. در نتیجه این لخته‌ها، بالای مخزن به حرکت افتاده و می‌توان به وسیله تجهیزات خاصی آنها را جمع نمود.

تصفیه شیمیایی به روش اکسیداسیون

یکی دیگر از روش‌های تصفیه فاضلاب کارخانه قند، اکسیداسیون است. در این روش از صفحات مخصوصی به نام کاتد و آند استفاده شده که این صفحات در مخازن فاضلاب جای می‌گیرند. پس از جاگیری صفحات، جریان الکتریکی وارد مخزن می‌گردد. در نهایت ذرات در کف مخزن ته نشین خواهند شد.

 تصفیه شیمیایی به روش رسوب گیری

وجود فلزات سنگین در تصفیه فاضلاب کارخانه قند، جزء مشکلات اصلی به حساب می‌آید. چرا که به راحتی نمی‌توان آنها را حذف نمود و برای حذف حتماً باید از مواد رسوب گیر استفاده کرد. جهت انجام این کار، ابتدا مواد رسوب‌گیر را وارد فاضلاب می‌کنند. در نتیجه فلزات سنگین و مواد سنگین رسوب گیری شده و به عنوان لایه‌های رسوب جدا می‌شوند.

فواید تصفیه فاضلاب کارخانه قند

مزایای تصفیه فاضلاب در این کارخانه‌ها محدود به موارد مشخصی نبوده و فراوان هستند که در ادامه به چند مورد از این در موارد اشاره می‌کنیم.

مفید برای محیط زیست

فاضلاب کارخانه قند حاوی آلاینده‌هایی مانند مواد آلی، نیتروژن، فسفر، فلزات سنگین و مواد شیمیایی هستند. اگر این فاضلاب‌ها بدون تصفیه وارد آب‌های سطحی یا زیرزمینی شوند، موجب آلودگی آب‌های آشامیدنی خواهند شد. همچنین برای تخریب و نابودی اکوسیستم‌های آبی بسیار مفید هستند. آلودگی فاضلاب کارخانه قند باعث کاهش اکسیژن محلول در آب و مرگ و میر ماهی‌ها می‌شود. اما با تصفیه فاضلاب آلاینده‌ها از آن حذف می‌شود و از ورود آلاینده به محیط زیست جلوگیری به عمل می‌آید.

بازیافت آب

تصفیه فاضلاب کارخانه قند، امکان بازیافت و استفاده مجدد از آب را فراهم می‌آورد. آبی که در فرایند تولید شکر و تصفیه نیشکر مصرف می‌شود، پس از استفاده به صورت فاضلاب، دفع می‌گردد. در تصفیه خانه، آلاینده‌های موجود در آن حذف شده و آب تصفیه شده قابل استفاده مجدد خواهد بود. آب تصفیه شده می‌تواند برای کاربردهایی مانند آبیاری فضای سبز، کارخانه، خنک‌کاری تجهیزات، شستشوی فضاها و معابر و یا حتی در برخی مراحل فرایند تولید مجدد استفاده شود. این امر باعث کاهش مصرف آب شیرین و جلوگیری از هدر رفت منابع آبی می‌گردد.

بازیافت مواد مغذی از مزایای تصفیه فاضلاب کارخانه قند

فاضلاب کارخانه قند حاوی مقادیر زیادی مواد مغذی همچون نیتروژن و فسفر است. با عدم تصفیه فاضلاب، این مواد مغذی به شکل ترکیباتی مانند نیترات و فسفات در آب باقی می‌مانند. این مواد می‌توانند منجر به آلودگی آب و خاک گردند، اما با تصفیه فاضلاب، این مواد مغذی به جای دفع شدن، جداسازی و تثبیت می‌شوند. سپس به عنوان کود در اختیار بخش کشاورزی قرار می‌گیرند. استفاده از این کودهای حاصل از فاضلاب، علاوه بر کاستن از مصرف کودهای شیمیایی، باعث حفظ منابع غیر قابل تجدید فسفات می‌شود که ذخایر آن در حال اتمام است.

کمک به حیات دریاچه و رودخانه‌ها

دفع فاضلاب خام و تصفیه نشده کارخانه قند می‌تواند بار آلایندگی دریاچه و رودخانه‌ها را به شدت افزایش دهد. فاضلاب خام کارخانه قند حاوی مواد آلی، مواد مغذی، فلزات سنگین و ترکیبات شیمیایی است که ورود آن به اکوسیستم آبی موجب کاهش اکسیژن محلول در آب و مرگ آبزیان می‌شود. همچنین شکوفایی جلبک و رشد بی‌رویه گیاهان را به دنبال دارد. تصفیه فاضلاب این کارخانه، بار آلایندگان را به طور چشمگیری کاهش داده و از تخریب اکوسیستم‌های آبی جلوگیری می‌کند.

ایجاد درآمدزایی

تصفیه فاضلاب کارخانجات قند می‌تواند منبعی برای ایجاد درآمدزایی باشد. آب حاصل از تصفیه فاضلاب برای مصارفی مانند شستشو مجدداً مورد استفاده قرار گرفته و یا فروخته می‌شود.

جمع‌بندی نهایی

به منظور تصفیه فاضلاب کارخانه قند اصولاً از پکیج‌های تصفیه استفاده می‌شود که این پکیج‌ها یکی از محصولات ارائه شده در سپاهان پالایش است. پکیج تصفیه فاضلاب کارخانه قند مجموعه‌ای از چند روش تصفیه در یک مخزن می‌باشد. این دستگاه توانایی تصفیه کاملا فاضلاب و افزایش راندمان کیفیت و کارایی آن را دارد.