در دستگاه آب شیرین کن به منظور شستشوی ممبران‌ها، از فرآیندی به نام سیستم CIP استفاده می‌گردد. Cip مخفف cleaning in place و به معنای شستشو در محل است. در پروسه شستشوی شیمیایی، اجزای مختلفی درگیر بوده و نقش دارند که مخزن CIP نیز یکی از اجزا بوده و نقش مهمی را در نگهداری و سیرکولاسیون محلول‌های شیمیایی ایفا می‌کند.
برای اینکه بتوان بصورت کامل از سیستم‌های تصفیه آب بهره‌برداری کرد، می‌بایست فیلتر غشا بصورت کامل از هرگونه عواملی که موجب گرفتگی می‌شوند پاکسازی گردد. این عوامل شامل انواعی از فلزات، رسوبات، مواد بیولوژیکی، ذرات کلوئیدی و مواد آلی هستند که می‌بایستی در طی فرآیند CIP پاکسازی شوند. در ادامه بصورت کامل به بررسی دستگاه CIP و نحوه کارکرد آن در دستگاه تصفیه آب خواهیم پرداخت.
سیستم CIP چیست؟
CIP یا شستشو در محل به معنای جریان یافتن آب و مواد شوینده در بین لوله‌ها، بخش‌های مختلف دستگاه و تمام اتصالات است که بمنظور تمیز کردن دستگاه تصفیه آب از هرگونه گرفتگی و رسوب انجام می‌گیرد. این فرآیند بدون اینکه بخش‌های مختلف دستگاه از هم جدا شوند، در محیط بسته صورت می‌گیرد. همچنین بهتر است بدانید که، در سیستم شستشو در محل، با استفاده از عبور سریع آب و محلول شوینده، اقدام به پاکسازی می‌شود.
همانطور که می‌دانید رعایت بهداشت در پروسه تولید آب آشامیدنی بسیار حائز اهمیت است. از همین رو فرایند CIP یک روش کارآمد و مطمئن برای تمیز کردن سطوح داخلی لوله‌ها، تجهیزات، فیلترها و… از آلودگی‌هاست که بدون دخالت مستقیم دست انجام می‌گیرد.
مخزن CIP
حداقل پیش نیازهایی که برای سیستم CIP مورد نیاز است شامل مخزن CIP، پمپ سیرکولاسیون، خنثی سازی، تجهیزات کنترل دما، تجهیزات کنترلی و میکروفیلتر است.
مخزن CIP، بخشی از چرخه شستشو در محل است، که از آن بمنظور نگهدارنده محلول شوینده از آن استفاده می‌شود. در واقع، این مخزن وظیفه نگهداری و سیرکولاسیون مواد شوینده را برعهده دارد. جنس این مخزن معمولا از موادی است که در مقابل شوینده‌های اسیدی و بازی مقاوم هستند و در پروسه شستشو آسیبی به این مخزن وارد نمی‌شود. حجم مخزن شستشو در محل متناسب با سیستم شستشو تعیین می‌گردد. بعلاوه، در صورتی که مخلوط کردن محلول شستشو داخل این مخزن صورت پذیرد، مخزن، می‌بایستی شامل میکسر نیز باشد تا بتواند به خوبی اجزای مختلف محلول شستشو را با یکدیگر مخلوط کند.
زمان شستشوی شیمیایی ممبران چگونه تعیین می‌شود؟
زمان شستشوی شیمیایی فیلتر ممبران به چند عامل بسیار مهم وابسته است. از جمله این عوامل می‌توان به افزایش TDS آب تولید شده که منجر به کاهش کیفیت 10 تا 15 درصدی در آب تولید شده می‌گردد، کاهش 10 تا 15 درصدی دبی آب تولید شده و افزایش افت فشار میان ورودی و خروجی ممبران‌ها اشاره کرد. بنابراین این سه عامل بصورت مستمر می‌بایستی توسط اپراتورها مورد بررسی قرار گیرند تا در موعد مقرر شستشو از طریق سیستم CIP انجام گیرد.
بطور معمول فواصل زمانی شستشو 3 تا 12 ماه است که این دوره با توجه به متغییرها، متفاوت خواهد بود. البته باید توجه داشته باشید که شستشوی ممبران‌های قسمت آب شیرین کن می‌بایستی در مواقعی که گرفتگی و رسوب در حالت محدود و سطحی است صورت گیرد، چرا که در صورت به تعویق انداختن شستشوی ممبران‌های واحد شیرین کننده آب، دستگاه قسمتی از کارایی خود را از دست داده و به حالت قبلی خود بازنمی‌گردد. که این مسئله در دراز مدت مشکلات فراوانی را بوجود می‌آورد.
مناسبت‌ترین محلول‌ها برای استفاده در مخزن CIP به منظور شستشوی شیمیایی ممبران‌ها
در تصفیه خانه‌های RO صنعتی عوامل مختلفی بر روی انتخاب مواد شوینده موثر است، در نتیجه در تصفیه خانه‌های آب شیرین کن صنعتی از محلول‌های شیمیایی مختلفی برای شستشو استفاده می‌شود. بهترین راه انتخاب مواد شوینده، بکارگیری توصیه‌های تولیدکنندگان ممبران‌ها است. معمولا نحوه نگهداری و شستشوی ممبران‌ها بصورت کامل توسط تولیدکنندگان ممبران‌ها ارائه می‌گردد.
در پروسه شستشوی شیمیایی، معمولا محلول‌هایی با PH متفاوت مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما در نظر داشته باشید که همواره از محلول‌های شیمیایی قلیایی برای حذف رسوب‌های معدنی، اکسیدهای فلزی و کلوئیدها و سپس از محلول اسیدی بمنظور حذف مواد آلی و سایر گرفتگی‌های بیولوژیکی (لجن، قارچ و…) استفاده می‌شود.
مراحل مختلف سیستم CIP
همانطور که پیشتر نیز گفتیم، پروسه تولید آب آشامیدنی بسیار حائز اهمیت بوده و از همین رو رعایت بهداشت در طی این پروسه جزء مهم‌ترین الویت‌هاست. بهتر است بدانید که؛ در راستای رعایت بهداشت و نگهداری از تجهیزات آب شیرین کن صنعتی اقدامات مختلفی صورت می‌گیرد که یکی از این فعالیت‌ها، فرایند CIP یا شستشو در محل است، که در قسمت‌های قبلی تا حدودی شما را با این پروسه آشنا کردیم. حال برای آشنایی بیشتر با این روش بهتر است مراحل مختلف آن را مورد بررسی قرار دهیم.
CIP در دستگاهای اب شیرین کن RO شامل مراحل زیر است:
- اعمال آب با فشار بالا، جهت زدودن رسوبات از دیواره تجهیزات و لوله‌ها
- استفاده از محلول شیمیایی با PH پایین (قلیایی) در راستای زدودن رسوبات معدنی، اکسیدهای فلزی و کلوئیدها در درون مخزن CIP ( این محلول معمولا شامل اسید سیتریک، HCL و… است)
- شستشو با آب، جهت پاکسازی محلول بازی از روی قسمت داخلی تجهیزات و لوله‌ها
- استفاده از محلول اسیدی در راستای خنثی کردن اثر محلول قلیایی بکار رفته در مرحله 2، و همچنین از بین بردن رسوبات آلی با منشا طبیعی و توده‌های بیولوژیکی ( محلول اسیدی معمولا شامل: سدیم تریپوسفات، سدیم هایدروسولفیت، هیدروکسید و… است)
- آبکشی نهایی جهت تمیز کردن محلول اسیدی و همچنین رسوبات باقیمانده در سطح تجهیزات ( این مرحله معمولا با استفاده از آب سرد انجام می‌گیرد.)
نقش سیستم CIP در پروسه تصفیه آب
ممبران‌ها از جمله مهم‌ترین اجزای دستگاه‌های تصفیه کننده آب هستند، به همین دلیل حفظ و نگهداری ممبران‌ها بسیار حائز اهمیت است. حفظ و نگهداری ممبران‌ها به قدری حائز اهمیت است که از روش‌ها و واحدهای مختلفی برای تحقق این امر مهم استفاده می‌شود. یکی از واحدهایی که در رعایت بهداشت ممبران‌ها و در نتیجه کارکرد بهینه دستگاه تصفیه آب نقش اساسی دارد، واحد CIP است.
در دستگاه‌های آب شیرین کن صنعتی، عملکرد مخزن CIP بسیار حائز اهمیت است. بطوری که در صورتی که پاکسازی ممبران‌ها به درستی و در زمان مناسب انجام نگیرد، ممکن است دستگاه آب شیرین کن برای همیشه کارایی خود را از دست داده و دچار خسارت غیرقابل بازگشتی شود. از این رو همواره سیستم CIP و اجزای تشکیل دهنده آن مهم تلقی شده‌اند.
خرید مخزن CIP و راه اندازی سیستم شستشو در محل
اکنون که با فرایند CIP و اهمیت آن در دستگاه های آب شیرین کن آشنا شدید، باید بدانید که انتخاب مخزن مناسب که با نوع دستگاه شما متناسب باشد بسیار اهمیت دارد. در این زمنیه باید حتما از دانش و تجربه کارشناسان در این زمینه استفاده کنید. شرکت سپاهان پالایش با سال‌ها تجربه در زمینه طراحی، ساخت و راه‌اندازی انواع دستگاه تصفیه آب صنعتی، یکی از بهترین گزینه ها برای خرید و نصب انواع دستگاه CIP و بهره برداری از آن است. شما می‌توانید به راحتی و از طریق تماس با شماره‌های این شرکت اطلاعات کافی را در این زمینه بدست آورده و به خرید بهترین مخزن و نصب سیستم شستشو در محل اقدام کنید.
دیدگاهتان را بنویسید