استفاده از ازن در تصفیه آب استخر

در چند سال گذشته تعداد استخرها افزایش پیدا کرده است، به تبع آن میل به استفاده از آن هم به مرور رو به افزایش است. شنا تجربه بسیار شگفت انگیز است، اما به شرطی که آب مورد استفاده تصفیه شده و پاک باشد. آب درون استخر برای مدت طولانی باقی می‌ماند و ممکن است، بیماری‌های بسیاری از طریق آن به بدن منتقل گردد. با تمام این اوصاف آیا نباید به دنبال روش‌هایی بهداشتی برای سلامت آب باشیم؟ این روش کارآمد کدام است؟ یکی از مهمترین روش‌های ضدعفونی آب استخر به کمک ازن می‌باشد. در این نوشتار قصد داریم که موارد کاربرد ازن در استخر و استفاده  از آن در تاسیسات استخر و سیستم تصفیه آب استخر را مورد بررسی قرار دهیم.

ازن چیست؟

ازن یا o3 یک نوع گاز است، که از ترکیب اتم ناپایدار o1 با مولکول‌های اکسیژن به وجود می‌آید. این گاز، اکسید کننده خیلی قوی برای ضدعفونی کردن آب‌ها به حساب می‌آید و چیزی بیش از یک قرن است، که مورد استفاده قرار می گیرد. عملکرد ازن شبیه به عملکرد کلر است، اما با آن یک تفاوت اصلی دارد و آن هم اینکه هیچ آسیب یا ضرری برای شناگران و کاربران استخر نخواهد داشت. استخری که به وسیله ازن ضدعفونی می‌گردد، بسیار تمیز بوده و آب آن هیچ گونه بو و مزه‌ای ندارد.

ازن چگونه آب استخر را ضدعفونی می‌کند؟

همانطور که بالاتر اشاره نمودیم، ازن یک ماده اکسید کننده بسیار قوی است، که تمایل زیادی به چسباندن مواد اطراف خود و اکسید کردن آنها دارد. ازن در آب با کلرامین واکنش نشان می‌دهد و آن را اکسید خواهد کرد. ایراد مهمی که کاربرد ازن در استخر دارد، این است که در آب ماندگار نمی‌شود. اما کلر مقداری از خود به جا می‌گذارد. ازن‌ها از نظر پایداری، بسیار ناپایدار هستند و در حدود ۲۰ ثانیه به مولکول‌های اکسیژن تبدیل می‌گردد. بنابراین ازن بعد از مدت زمان خیلی کوتاه بعد از تولید، وارد آب استخر می‌شود.

روش‌های تولید ازن کدامند؟

برای کاربرد ازن در استخر ، باید آن را به روش‌هایی تولید کرد. برای تولید آن دو روش در نظر گرفته شده. است اولین روش، عبور اکسیژن از نور اشعه‌های ماورا بنفش است و روش دیگر ایجاد قوس الکتریکی در اکسیژن می‌باشد. از این دو روش هم در دستگاه های ازن ژنراتور و هم در طبیعت هم برای تولید ازن استفاده می‌شود. روش‌هایی که در بالا ذکر کردیم در بعضی جاها با محدودیت‌هایی هم مواجهه می‌گردد، که به مرور با پیشرفت فناوری‌های مربوطه از میزان این محدودیت‌ها کاسته خواهد شد.

پارامترهای مهم در میزان کاربرد ازن در استخر

برای اینکه بدانیم چه میزان ازن در تصفیه آب استخر مورد نیاز است، باید عوامل متعدد و پارامترهای متفاوتی مد نظر قرار گیرد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.

مقدار آب استخر

قطعاً میزان آب استخر تاثیر بسیار زیادی در میزان مصرف ازن خواهد داشت. به عنوان نمونه در حجم یک متر مکعب یا همان یک میلیون گرم آب، باید میزان ازنی به کار رود که غلظت مناسبی ایجاد کند.

دمای آب استخر

در استخری که دارای دمای ۲۵ درجه سانتیگراد است، هر ۱۵ دقیقه نصف حجم ازن‌ها از بین می‌رود. در نتیجه برای اینکه حجم بسیار زیادی ازن نگهداری گردد، باید هر ۴ ساعت یکبار عمل ازن زنی انجام گیرد. در این مورد چیزی حدود ۱۶ گرم ازن در ساعت باید در آب حل شود، تا به مقدار مطلوب و مورد نظر برسد.

میزان ازن تولید شده به وسیله دستگاه

به جز موارد بالا توجه به این نکته ضروری است، که ازن تولید شده به وسیله دستگاه ازن زن با میزان ازنی که در آب حل می‌گردد، قطعاً متفاوت خواهد بود. ازنی که محلول در آب است نسبت به ازن تولید شده توسط دستگاه خیلی کمتر خواهد بود. به عنوان نمونه ازنی که توسط دستگاهی  با غلظت وزنی یک درصد تولید می‌شود، حداکثر ۶ تا ۱۰ درصد می‌تواند در آب حل شود.

 مزیت‌های کاربرد ازن در استخر

ازن‌ها به خوبی در منعقد کردن مواد آلی کمک می‌کنند و توانایی حذف مواد کلوئیدی ریز را دارند. ازن از بین بردن ویروس، باکتری و قارچ را ۱۰۰ درصد تضمین می‌کند. ازن تولید شده به مرور به اکسیژن برگشته و موجب ماندگاری اکسیژن محلول در آب و درخشندگی آن خواهد شد. ازن هیچگونه سمی در آب تولید نمی‌کند و در عوض کلی از هاگ‌ها، جلبک‌ها و ویروس‌ها را از بین می‌برد. از همه مهمتر مواد آلی که موجب تغییر در طعم و بوی آب شده را هم از بین خواهد برد.

یکی دیگر از مزیت‌های برتر ازن در تصفیه آب استخر این است، که هیچگونه رد یا اثر رسوبی بر روی سرامیک و یا کاشی‌های استخر به جا نمی‌گذارد .همچنین ازن کدورت و میزان سختی آب را هم تغییر نمی‌دهد. ازن مقرون به صرفه‌تر از کلر بوده و سازگاری خیلی بهتری با محیط زیست دارد.

معایب استفاده از دستگاه‌های تصفیه آب استخر با ازن

همانطور که پیشتر در مورد مزایای این روش تصفیه سخن گفتیم، بهتر است در مورد معایب سیستم‌های تصفیه ازنی که به تصفیه آب استخر می‌پردازند اشاره کنیم.

بالا بودن هزینه سیستم

تصفیه آب استخر به وسیله ازن‌ها کمی گران‌تر از روش‌هایی نظیر استفاده از کلر است. تجهیزات و لوازمی که جهت این روند تصفیه مورد نیاز است، دارای قیمت بالایی هستند. در یافتن فرد متخصص برای تصفیه آب استخر با ازن، کمی دشوار به نظر می‌رسد. قیمت و هزینه‌های تمام شده سیستم‌های تصفیه ازن خانگی خیلی بالاست. در بسیاری از تصفیه خانه‌ها تصفیه آب با ازن می‌تواند مقرون به صرفه‌تر باشد، اما برای استخر‌ها هزینه بردار است.

حمل و نقل دشوار ازن

پس از اینکه ازن در آب حل گردید، عمر خیلی کوتاهی خواهد داشت. زیرا واکنش طبیعی آن، تبدیل دوباره آن به اکسیژن است. بنابراین ذخیره و حمل و نقل آن دشوار می‌باشد و باید فوری در محل تولید گردد.

خوردگی لوله‌ها و ایجاد سم

ازن جزء گازهای سمی است؛ بنابراین در صورت نشتی، خطرات بسیاری را با خود به همراه می‌آورد. در صورتی که در معرض ازن قرار بگیرید با عوارضی نظیر سردرد سوزش چشم و گلودرد مواجه می شوید همچنین از آنجایی که ازن یک اکسید کننده قوی است در صورت مواجهه با لوله‌ها و وسایل در صورت عدم مقاومت موجب خوردگی آنها خواهد شد.